Website huyện Đô Lương - Địa chỉ đỏ bên bến Tàu Voi |

Tại khối 9, Thị trấn Đô Lương có một Địa chỉ đỏ là nơi hoạt động của các chiến sỹ cách mạng. Chính nơi này là cơ sở hoạt động bí mật để chuẩn bị cho tổng khởi nghĩa của phủ Anh Sơn vào năm 1945.

Dọc theo con đê chắn lụt ở khối 9, Thị trấn Đô Lương, nằm sâu trong một ngõ nhỏ là nhà ông Nguyễn Công Tân. Mảnh đất nhà ông Tân ở chính là nơi hoạt động của các chiến sỹ cách mạng. Ngôi nhà cũ mặc dù không còn, nhưng vị trí địa lý đã cho thấy nơi đây là địa điểm hoạt động kín đáo. Bởi căn nhà nằm sát sông Lam. Việc đi lại hết sức thuận lợi, vừa đường bộ, vừa đường sông bên bến Tàu Voi.

Lối đi xuống bến Tàu voi

Theo các tài liệu có được tại nhà ông Nguyễn Công Tân – Nguyên Trưởng phòng văn hóa huyện Đô Lương, vào đầu năm 1945, Tỉnh ủy cử đồng chí Võ Mai trực tiếp chỉ đạo, xây dựng và thành lập mặt trận Việt Minh, phủ Anh Sơn. Tập hợp một số quần chúng cốt cán của xóm Tàu voi, nay thuộc khối 9, Thị trấn làm lực lượng bảo vệ, giao thông liên lạc và kết nạp vào Việt Minh của Phủ. Vì vậy phong trào cách mạng nơi đây sục sôi ngay từ những ngày đầu năm 1945. Cơ sở dùng nhà ông Nguyễn Công Thuyên là cha của ông Nguyễn Công Tân làm nơi hội họp. Nơi đây thực sự trở thành địa điểm hoạt động của phong trào Việt Minh Phủ ủy.

Ông Nguyễn Công Tân – Nguyên Trưởng phòng văn hóa – chủ nhà,
con trai ông Nguyễn Công Thuyên (Người ngồi giữa)

Cũng chính tại nơi đây vào ngày 16/8/1945, dưới sự chủ trì của đ/c Võ Mai, một hội nghị đặc biệt của phủ Anh Sơn được triệu tập gồm 30 đại biểu, đại diện cho các lực lượng Việt Minh của các tổng đoàn trong toàn phủ Anh Sơn. Hội nghị đã thông báo kế hoạch tổ chức tổng khởi nghĩa của Tỉnh ủy và xây dựng kế hoạch cướp chính quyền trong toàn phủ Anh Sơn. Quyết định thành lập ủy ban khởi nghĩa các cấp, lên kế hoạch biểu tình thị uy. Tập dượt quần chúng. Gây áp lực thăm dò thái độ của Nhật để có biện pháp đối phó, cử ra ủy ban khởi nghĩa của phủ Anh Sơn.

Ngôi nhà ông Nguyễn Công Tân

Để bảo vệ an toàn cho việc hội họp, xung quanh ngôi nhà này có đội bảo vệ gồm 12 người, khi có động tĩnh sẽ được truyền báo ngay lập tức. Ngày 21/8/1945, Uỷ ban Việt Minh phủ Anh Sơn ra lệnh cho các đội tự vệ đỏ và nhân dân chuẩn bị để giải phóng đồn Đô Lương và ngày 23/8/1945 chính thức phát lệnh Tổng khởi nghĩa dành chính quyền. Cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền đã hoàn toàn thắng lợi, chính quyền phủ Anh Sơn đã thuộc về nhân dân kể từ ngày 23/8/1945.

Cuộc Tổng khởi nghĩa thành công là kết quả của sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, Bác Hồ và của mặt trận Việt Minh các phủ ủy, sự đồng tâm, đồng lòng và quyết tâm của toàn thể nhân dân. Trong thắng lợi đó có nhân dân khối 9, Thị Trấn Đô Lương và nhà ông Nguyễn Công Tân đã có phần đóng góp quan trọng, chở che, nuôi giấu, phục vụ Phủ ủy, Mặt trận Việt Minh phủ Anh Sơn để lãnh đạo cách mạng.

Ngọc Phương

More from my site